Akwamaryn to kamień szlachetny zaliczany do grupy Berylu. Należy więc do tej samej kategorii kamieni szlachetnych co szmaragd. Cechą charakterystyczną akwamarynu jest dichroizm (dwubarwność). W zależności padającego światła, kamień może mieć barwę niebieską lub niebiesko-zieloną i bezbarwną. Zabarwienie pochodzi od domieszek kationów żelaza.
Gdzie wydobywa się akwamaryny?
Największe złoża akwamarynu na świecie zostały rozpoznane w Brazylii w prowincji Minas Gerais. Dlatego większość światowego wydobycia akwamarynów do niedawna związana była z tym krajem. W związku z obostrzeniami dotyczącymi ochrony środowiska, wyczerpywaniu złoża oraz zwiększenia kosztów wydobycia, wydobycie akwamarynów przestało być opłacalne. Obecnie obszarem związanym z wydobyciem akwamarynów na światową skalę jest region Gilgit-Baltistan w północnym Pakistanie.
Fot. Mapa regionu Gilgit-Baltistan w północnym Pakistanie pokazująca główne złoża akwamarynu w dolinach Hunza, Braldu i Shigar (fot. gia.edu)
Fot. Przykłady kryształów wydobywanych w regionie Gilgit-Baltistan w północnym Pakistanie
Zasada 4 Cs dla akwamarynów
Podobnie jak większość kamieni szlachetnych, akwamaryn ocenia się według skali 4 Cs uwzględniającej masę kamienia, barwę, czystość, i jakość szlifu. Wszystkie parametry są równie istotne, jednak barwa ma decydujący wpływ na cenę. Dlatego ocenę rozpoczyna się sklasyfikowania barwy. Najbardziej pożądaną jest barwa intensywnie niebieska i jasnoniebieska. Za mniej wartościowe uważa się jasnozielone i bezbarwne akwamaryny. Jeśli chodzi o czystość kamieni, najwyższą ocenę otrzymują akwamaryny pozbawione widocznych pęknięć i inkluzji. Im więcej niedoskonałości w strukturze kamienia, tym jego wartość zostanie niżej oceniona.
Akwamaryny szlifowane są w niemal każdej formie, dlatego podczas oceny należy zwracać uwagę na proporcje. Każde zachwianie proporcji będzie wpływało na obniżenie wartości kamienia. Ostatnią składową oceny jest masa. Dla akwamarynów cenę przelicza się na 1ct. Duża masa akwamarynu nie przekłada się podniesienie wartości ceny za ct. Wyjątek stanowią Akwamaryny „Santa Maria”, dla których cena za ct rośnie ze wzrostem masy. W większości przypadków akwamaryny „Santa Maria” nie przekraczają masy 1ct.
Fot. Wpływ rodzaju odcienia i popularności występowania na rynku gemmologicznym na kształtowanie cen akwamarynów
Czym są akwamaryny „Santa Maria”?
W kopalni Santa Maria de Itabira w Minas Gerais w Brazylii odkryto wyjątkowe akwamaryny o unikalnym, głęboko nasyconym niebieskim odcieniu. Dlatego kamienie o takim odcieniu noszą nazwę „Santa Maria. Za barwę niebieską w akwamarynach odpowiada domieszka kationów Fe 2+. Akwamaryny „Santa Maria” oprócz domieszek kationów Fe 2+ posiadają także kationy Fe 3+, co potęguje intensywność niebieskiego odcienia.
Fot. Pierścionek z białego złota, diamentami i akwamarynem “Santa Maria” o masie 3,5 ct
Akwamaryny poprawiane i syntetyczne
Akwamaryn to kamień szlachetny, który na rynku jubilerskim w większości można spotkać w stanie naturalnym. Oczywiście zdarzają akwamaryny syntetyczne lub białe topazy, które sprzedawane są jako akwamaryny. Dlatego podczas zakupów należy zwrócić uwagę na podejrzanie niską cenę takich kamieni. Na poprawiane okazy można się natknąć, poszukując intensywnie niebieskich akwamarynów. Bardzo często takie kamienie są poddawane procesowi promieniowania w celu zwiększenia nasycenia niebieskiej barwy. Akwamaryny można pomylić z niebieskimi poprawianymi topazami lub naturalnymi niebieskimi cyrkonami.
Jeśli zdecydowałeś się na zakup akwamarynu
Jeśli poszukujesz kamienia, który przypomina swym blaskiem przejrzyste niebieskie morze, to akwamaryn jest najlepszym rozwiązaniem. Niezależnie od tego, czy występuje w połączeniu z innymi klejnotami lub pojedynczo, akwamaryn jest po prostu czarujący. Kojarzony z żeglarzami i morzem. Niektórzy uważają, że ten klejnot ma właściwości ochronne, a nawet wpływa korzystnie na zdrowie. Akwamaryn to klasyczny kamień szlachetny, który stał się również popularnym klejnotem pierścionków zaręczynowych.
Akwamaryny prawie bezbarwne, niebieskie i jasno niebiesko-zielone stanowią świetne uzupełnienie biżuterii oraz kolekcji kamieni szlachetnych. Kamienie te cechują się umiarkowanym przedział cenowym.
Fot. Bransoleta z białego złota i 15 akwamarynami rozdzielonymi białymi diamentami.