Karbonado – czarny diament na zaręczyny?
„Diamenty są wieczne”. Ten chwytliwy slogan wprowadzony przez koncern De Beers, okazał się doskonałą promocją diamentów, zwłaszcza przy okazji zaręczyn. Do końca XX wieku globalny rynek handlu diamentami niemal w całości należał do koncernu De Beers i to właściwie on wykreował współczesny wizerunek tego klejnotu jako obiektu pożądania, symbolu luksusu i długoterminowej inwestycji.
Reklamy koncernu De Beers w latach 50-tych zachęcające do zakupu diamentów na zaręczyny.
Diamenty są kamieniami szlachetnymi o łącznej wartości około 150 mld dolarów na światowym rynku jubilerskim. Sprzedaż biżuterii z diamentami rośnie w tempie 5-6 procent rocznie i do 2030 r. ma osiągnąć poziom ok. 300 mld dolarów.
Czarny diament na zaręczyny?
Jeszcze do niedawna czarne diamenty nie były uważane za wartościowe. Do rzadkości należało wykorzystanie tych kamieni jako materiału do wykonania biżuterii. Zmiana nastąpiła niedawno, gdy do łask w projektowaniu biżuterii wrócił styl minimalistyczny, łączący barwy białe, czarne oraz odcienie szarości. Jak pokazują dane dotyczące sprzedaży w sieciowych salonach jubilerskich, w ostatnich latach pojawia się coraz większe zainteresowanie czarnymi kamieniami szlachetnymi oprawionymi białym złotem.
Pierścionek zaręczynowy wykonany z białego złota. Centralny czarny diament z dwoma mniejszymi bezbarwnymi diamentami.
Pierścionek zaręczynowy wykonany z białego złota. Centralny czarny diament z kilkunastoma drobnymi bezbarwnymi diamentami.
Czym są czarne diamenty?
Diamenty są cennymi minerałami z rodziny pierwiastków rodzimych. Najcześciej diamenty są bezbarwne lub żółte, ale spotyka się też rzadkie odmiany: niebieskie, różowe i zielone. Odrębną odmianą są czarne diamenty. Często nazywane są diamentami „karbonado”. Nazwa tej odmiany diamentu nawiązuje do struktury porowatego węgla o czarnej barwie. Karbonado wykazuje brak inkluzji pochodzących z płaszcza ziemskiego, co pokazuje, że diamenty te nie formowały się we wnętrzu ziemi. Wśród inkluzji obecnych w diamentach karbonado wyróżnić można florencyt, ksenotym, ortoklaz, kwarc czy kaolin. Są to minerały pochodzące ze skorupy ziemskiej. Badania za pomocą mikroskopii elektronowej ujawniają obecność metali i związków międzymetalicznych takich jak: Fe, Fe-Ni, Ni-Pt, Ti, Sn, Ag, Cu i SiC. Czarne diamenty wykazują wysoką fotoluminescencję, która jest indukowana przez azot, co może świadczyć o obecności radioaktywnych inkluzji w trakcie formowania kryształów.
Bryłki czarnego diamentu “karbonado” przed oszlifowaniem
Jak czarne diamenty uzyskują swoją barwę?
Naturalnie czarne diamenty uzyskują swój kolor poprzez obecność dużej ilości wtrąceń mineralnych, takich jak grafit, piryt lub hematyt. Diamenty naturalne, w których obecne są mikropęknięcia, poddawane są procesom grafityzacji co dodatkowo trwale zwiększa nasycenie głębokiej czerni. Większość czarnych diamentów sprzedawanych do wyrobu biżuterii została poddana obróbce w celu wywołania czarnego zabarwienia. Napromieniowanie diamentów powoduje uzyskanie idealnie czarnej barwy, jednak z czasem może ona stracić swoje nasycenie.
Pochodzenie diamentów „karbonado”
Naturalne czarne diamenty występują wyłącznie w dwóch regionach świata: Afryce Środkowej i Brazylii. W przeciwieństwie do białych diamentów, które w całości składają się z atomów węgla, diamenty karbonado zawierają również atomy wodoru. Skład chemiczny czarnych diamentów jest zbliżony do pyłu kosmicznego. Istnieje teoria mówiącą, że diamenty karbonado nie wykrystalizowały na ziemi. Zostały utworzone w bogatym w wodór środowisku międzygwiezdnym poza układem słonecznym pod wpływem wybuchu gwiazdy supernowej i dotarły na Ziemię przez asteroidę około 2,8 miliona lat temu. Za hipotezą utworzenia złóż przez upadek asteroidy (złoże impaktowe) przemawia występowanie wyłącznie dwóch izolowanych od siebie złóż diamentów karbonado oraz charakterystyczny skład chemiczny.
Pobrana próbka czarnego diamentu ze złoża w Brazylii
Mikroskopowy obraz dobrze uformowanych ziaren czarnego diamentu (1), osadzonych w macierzy diamentów drobnokrystalicznych i bezpostaciowych (2).
Naturalny czy ulepszany czarny diament dla projektowanej biżuterii?
Diamenty karbonado cieszą się coraz większą popularnością, jednak podczas wyboru odpowiedniego kamienia często natrafiamy na problem z niejasnym opisem diamentu. Szczególnie dotyczy to formy ulepszenia i poprawy diamentu. Chociaż wygląd naturalnego i ulepszanego czarnego diamentu jest niemal identyczny, cena tych diamentów jest zróżnicowana w zależności od użytej metody ulepszenia.
Czarne diamenty można podzielić na naturalne i poprawiane. Naturalne czarne diamenty wysokiej jakości spotykane są bardzo rzadko. Zwykle są małych rozmiarów, posiadają niewielkie inkluzje białego diamentu, a ich ceny są wysokie. Częściej spotyka się czarne diamenty, które zostały ulepszone procesem grafityzacji. Metoda ta ma na celu wypełnienie mikropęknięć i inkluzji. Dzięki tej metodzie uzyskuje się czarne diamenty o większej masie i pięknej czarnej barwie z drobnymi wtrąceniami białego diamentu. Ostatnim typem czarnego diamentu są białe diamenty, które zostały poddane procesom promieniowania w celu zabawienia na kolor czarny. Metoda pozwala wykorzystać białe, bezwartościowe jubilersko diamenty w celu uzyskania czarnego diamentu.
Biały diament z wieloma inkluzjami, który zostanie poddany procesowi napromieniowania w celu uzyskania czarnego zabarwienia.
| Rodzaj diamentu karbonado | Metoda ulepszania | Szacunkowa cena za karat |
| Naturalny czarny diament | Brak | 12 000-15 000 zł |
| Naturalny czarny diament z mikropęknięciami i inkluzjami | Grafityzacja | 2000 – 4000 zł |
| Naturalny Biały diament z dużą ilością inkluzji | Promieniowanie |
500 – 1500 zł |
Jeśli zależy nam na czarnym diamencie w pełni naturalnym, należy przygotować się na dużo wyższą cenę niż w przypadku ulepszanych diamentów. Trzeba też pamiętać, że nieulepszane czarne diamenty zazwyczaj są bardziej kruche i podatne na uszkodzenia mechaniczne ze względu na obecność mikropęknięć, które nie są zasklepiane metodami ulepszania.
Naturalne czarne diamenty poddane procesowi grafityzacji są dużo tańsze od diamentów nieulepszanych. Częściej można spotkać kamienie o masie powyżej 1ct. Diamenty te są bardziej odporne na uszkodzenia mechaniczne, nadają się idealnie do biżuterii noszonej na co dzień.
Diamenty poddane promieniowaniu są najtańszą opcją zakupu karbonado. Nie są podatne na uszkodzenia mechaniczne. Należy mieć na uwadze, że ten rodzaj diamentów po pewnym czasie narażony jest na utratę idealnej czarnej barwy.